افعال با قاعده و بی قاعده در زبان انگلیسی

برای یادگیری زبان انگلیسی، باید حتماً افعال با قاعده و بی قاعده را خوب بشناسیم. این افعال یکی از مهم‌ترین بخش‌های گرامر هستند و در جمله‌سازی، مکالمه و نوشتن خیلی به کار می‌آیند. اگر این افعال را درست یاد بگیرید، می‌توانید جمله‌های خود را درست و روان بسازید. در این مقاله، افعال با قاعده و بی‌قاعده را توضیح می‌دهیم و روش‌های یادگیری و تمرین آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

تعریف افعال با قاعده

افعال به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم یک عمل چه زمانی انجام شده است. افعال با قاعده، افعالی هستند که زمان گذشته و اسم مفعول آن‌ها همیشه با یک قانون مشخص ساخته می‌شود. این قانون ساده است: به آخر فعل -ed یا -d اضافه می‌کنیم.

به همین دلیل این افعال راحت‌تر از افعال بی‌قاعده هستند و یادگیری آن‌ها ساده‌تر است. افعال با قاعده (Regular Verbs) افعالی هستند که در زمان گذشته و اسم مفعول با اضافه کردن -ed یا -d به انتهای فعل ساخته می‌شوند.

مثال:

فعل ساده	گذشته ساده	اسم مفعول
play (بازی کردن)	played	played
clean (تمیز کردن)	cleaned	cleaned

همان‌طور که می‌بینید، این افعال همیشه از یک قانون ساده پیروی می‌کنند. این قانون باعث می‌شود که بتوانیم به راحتی گذشته‌ی این افعال را بسازیم.

قوانین تغییر افعال با قاعده در زمان گذشته

برای ساختن زمان گذشته در افعال با قاعده، معمولاً فقط -ed به انتهای فعل اضافه می‌شود. اما در بعضی موارد خاص، تغییرات کوچکی در پایان فعل رخ می‌دهد:
اگر فعل به e ختم شود، فقط d به انتهای آن اضافه می‌شود.
Arrive → Arrived، Love → Loved
اگر فعل به حرف بی‌صدا + y ختم شود، y تبدیل به i شده و سپس -ed اضافه می‌شود.
Study → Studied، Cry → Cried
اگر فعل یک‌بخشی باشد و انتهای آن ترکیب بی‌صدا + صدا دار + بی‌صدا باشد، حرف بی‌صدای آخر دو بار تکرار می‌شود و سپس -ed اضافه می‌شود.
Stop → Stopped، Plan → Planned
در افعالی که به -ic ختم می‌شوند، قبل از -ed یک k اضافه می‌شود.
Panic → Panicked

بیشتر بخوانید: آموزش آنلاین زبان انگلیسی

تعریف افعال بی قاعده

افعال بی قاعده در زبان انگلیسی، افعالی هستند که برای تبدیل به زمان گذشته و اسم مفعول، از هیچ قانون خاصی پیروی نمی‌کنند. برخلاف افعال با قاعده که با اضافه کردن -ed یا -d تغییر می‌کنند، این افعال شکل‌های مختلف و غیرقابل پیش‌بینی دارند.
به همین دلیل، باید آن‌ها را حفظ کنید. افعال بی قاعده در زبان انگلیسی بسیار پرکاربرد هستند و در مکالمه و نوشتار روزمره زیاد به کار می‌روند. به همین خاطر یادگیری و تسلط بر آن‌ها برای همه‌ی زبان‌آموزان ضروری است. افعال بی‌قاعده (Irregular Verbs) افعالی هستند که هیچ قاعده یا الگوی مشخصی برای تغییر در زمان گذشته و اسم مفعول ندارند. برای یادگیری آن‌ها باید شکل‌های مختلف این افعال را به خاطر بسپارید.
مثال:

فعل ساده	گذشته ساده	اسم مفعول
go (رفتن)	went	gone
see (دیدن)	saw	seen
have (داشتن)	had	had

همان‌طور که در جدول می‌بینید، این افعال قانون خاصی ندارند و شکل آن‌ها در زمان‌های مختلف کاملاً تغییر می‌کند. با تمرین و تکرار می‌توانید این افعال را به‌خوبی یاد بگیرید.

مثال‌های بیشتر از افعال بی قاعده

در جدول زیر، مثال‌های بیشتری از افعال بی قاعده آورده شده است. این افعال خیلی در مکالمه و نوشتار استفاده می‌شوند. با تمرین می‌توانید آن‌ها را به خوبی یاد بگیرید.

فعل ساده (Base Form)	گذشته ساده (Past Simple)	اسم مفعول (Past Participle)	معنی فعل
Abide	Abode / Abided	Abode / Abided	تحمل کردن
Arise	Arose	Arisen	برخاستن
Awake	Awoke	Awoken	بیدار شدن
Be	Was / Were	Been	بودن
Bear	Bore	Born / Borne	تحمل کردن، زاییدن
Beat	Beat	Beaten	ضربه زدن
Become	Became	Become	شدن
Begin	Began	Begun	شروع کردن
Bend	Bent	Bent	خم شدن، خم کردن
Bet	Bet / Betted	Bet / Betted	شرط بستن
Bid	Bade / Bid	Bidden / Bid	پیشنهاد دادن
Bind	Bound	Bound	بستن
Bite	Bit	Bitten	گاز گرفتن
Bleed	Bled	Bled	خونریزی کردن
Blow	Blew	Blown	وزیدن، فوت کردن
Break	Broke	Broken	شکستن
Breed	Bred	Bred	پرورش دادن
Bring	Brought	Brought	آوردن
Broadcast	Broadcast / Broadcasted	Broadcast / Broadcasted	پخش کردن
Build	Built	Built	ساختن
Burn	Burnt / Burned	Burnt / Burned	سوختن، سوزاندن
Buy	Bought	Bought	خریدن
Catch	Caught	Caught	گرفتن
Choose	Chose	Chosen	انتخاب کردن
Come	Came	Come	آمدن
Cost	Cost	Cost	قیمت داشتن
Cut	Cut	Cut	بریدن
Deal	Dealt	Dealt	معامله کردن
Dig	Dug	Dug	کندن
Do	Did	Done	انجام دادن
Draw	Drew	Drawn	کشیدن
Dream	Dreamt / Dreamed	Dreamt / Dreamed	خواب دیدن
Drink	Drank	Drunk	نوشیدن
Drive	Drove	Driven	رانندگی کردن
Eat	Ate	Eaten	خوردن
Fall	Fell	Fallen	افتادن
Feed	Fed	Fed	غذا دادن
Feel	Felt	Felt	احساس کردن
Fight	Fought	Fought	جنگیدن
Find	Found	Found	پیدا کردن
Fly	Flew	Flown	پرواز کردن
Forget	Forgot	Forgotten	فراموش کردن
Forgive	Forgave	Forgiven	بخشیدن
Freeze	Froze	Frozen	منجمد شدن
Get	Got	Gotten / Got	گرفتن
Give	Gave	Given	دادن
Go	Went	Gone	رفتن
Grow	Grew	Grown	رشد کردن
Hang	Hung	Hung	آویزان کردن
Have	Had	Had	داشتن
Hear	Heard	Heard	شنیدن
Hide	Hid	Hidden	پنهان کردن
Hit	Hit	Hit	زدن، ضربه زدن
Hold	Held	Held	نگه داشتن
Hurt	Hurt	Hurt	آسیب زدن
Keep	Kept	Kept	نگه داشتن
Know	Knew	Known	دانستن
Lay	Laid	Laid	گذاشتن
Lead	Led	Led	هدایت کردن
Learn	Learnt / Learned	Learnt / Learned	یاد گرفتن
Leave	Left	Left	ترک کردن
Lend	Lent	Lent	قرض دادن
Let	Let	Let	اجازه دادن
Lie	Lay	Lain	دراز کشیدن
Light	Lit / Lighted	Lit / Lighted	روشن کردن
Lose	Lost	Lost	گم کردن، از دست دادن
Make	Made	Made	ساختن
Mean	Meant	Meant	معنی دادن
Meet	Met	Met	ملاقات کردن
Pay	Paid	Paid	پرداخت کردن
Put	Put	Put	گذاشتن
Read	Read	Read	خواندن
Ride	Rode	Ridden	سوار شدن
Ring	Rang	Rung	زنگ زدن
Rise	Rose	Risen	برخاستن
Run	Ran	Run	دویدن
Say	Said	Said	گفتن
See	Saw	Seen	دیدن
Sell	Sold	Sold	فروختن
Send	Sent	Sent	فرستادن
Set	Set	Set	تنظیم کردن، قرار دادن
Shake	Shook	Shaken	تکان دادن
Shine	Shone	Shone	درخشیدن
Shoot	Shot	Shot	شلیک کردن
Show	Showed	Shown	نشان دادن
Shut	Shut	Shut	بستن
Sing	Sang	Sung	آواز خواندن
Sink	Sank	Sunk	غرق شدن
Sit	Sat	Sat	نشستن
Sleep	Slept	Slept	خوابیدن
Speak	Spoke	Spoken	صحبت کردن
Spend	Spent	Spent	خرج کردن
Stand	Stood	Stood	ایستادن
Steal	Stole	Stolen	دزدیدن
Stick	Stuck	Stuck	چسباندن
Sting	Stung	Stung	نیش زدن
Swim	Swam	Swum	شنا کردن
Take	Took	Taken	گرفتن
Teach	Taught	Taught	آموزش دادن
Tear	Tore	Torn	پاره کردن
Tell	Told	Told	گفتن
Think	Thought	Thought	فکر کردن
Throw	Threw	Thrown	پرتاب کردن
Understand	Understood	Understood	فهمیدن
Wake	Woke	Woken	بیدار شدن
Wear	Wore	Worn	پوشیدن
Win	Won	Won	برنده شدن
Write	Wrote	Written	نوشتن

دسته‌بندی افعال بی قاعده

افعال بی قاعده را می‌توان به چند گروه تقسیم کرد. با این دسته‌بندی، یادگیری برای شما ساده‌تر می‌شود. در ادامه این گروه‌ها را همراه با مثال توضیح می‌دهیم:
گروه اول: افعالی که هر سه شکل آن‌ها متفاوت است.
Be → Was/Were → Been
گروه دوم: افعالی که شکل گذشته ساده و اسم مفعول آن‌ها یکسان است.
Buy → Bought → Bought
گروه سوم: افعالی که شکل حال ساده و اسم مفعول آن‌ها یکسان است.
Become → Became → Become
گروه چهارم: افعالی که هر سه شکل آن‌ها یکسان است.
Cut → Cut → Cut

بیشتر بخوانید: آموزش زبان انگلیسی

تفاوت افعال با قاعده و بی قاعده

افعال در زبان انگلیسی به دو دسته تقسیم می‌شوند: افعال با قاعده (Regular Verbs) و افعال بی قاعده (Irregular Verbs). تفاوت اصلی این دو دسته در نحوه‌ی ساختن زمان گذشته و اسم مفعول است.
افعال با قاعده طبق یک الگوی مشخص تغییر می‌کنند و برای ساختن گذشته، فقط کافی است -ed یا -d به انتهای آن‌ها اضافه کنیم.
مثال: Play → Played، Love → Loved
در مقابل، افعال بی قاعده هیچ قاعده خاصی ندارند و تغییر شکل آن‌ها قابل پیش‌بینی نیست. هر فعل ممکن است به شکل متفاوتی در گذشته و اسم مفعول ظاهر شود.
مثال: Go → Went → Gone، See → Saw → Seen
در جدول زیر، این تفاوت‌ها را به‌صورت دقیق‌تر می‌بینید.

ویژگی	افعال با قاعده	افعال بی قاعده
نحوه‌ی تغییر در زمان گذشته	اضافه کردن -ed یا -d	تغییرات نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی
نحوه‌ی تغییر در اسم مفعول	مشابه گذشته ساده (-ed یا -d)	شکل متفاوت از گذشته ساده در بسیاری از موارد
یادگیری	ساده و منطقی	نیاز به حفظ کردن هر فعل به‌صورت جداگانه
تعداد افعال	زیاد و گسترده	محدودتر (حدود ۲۰۰ فعل رایج)
مثال	Walk → Walked → Walked Play → Played → Played	Go → Went → Gone See → Saw → Seen

روش‌های یادگیری افعال بی قاعده

یادگیری افعال بی قاعده می‌تواند سخت باشد، چون این افعال قانون خاصی برای تغییر ندارند و باید آن‌ها را حفظ کنید. اما با روش‌های مناسب می‌توانید این کار را راحت‌تر انجام دهید. در ادامه بهترین روش‌های یادگیری این افعال را توضیح می‌دهیم.

گروه‌بندی افعال

افعالی که شبیه هم تغییر می‌کنند را در یک گروه بگذارید. این کار به شما کمک می‌کند راحت‌تر آن‌ها را به خاطر بسپارید.
مثال:
Go → Went → Gone
Know → Knew → Known

استفاده از فلش‌کارت

فلش‌کارت درست کنید. روی یک طرف کارت، شکل حال ساده‌ی فعل و روی طرف دیگر، شکل گذشته و اسم مفعول آن را بنویسید. با این روش می‌توانید خودتان را امتحان کنید.

بیشتر بخوانید: یادگیری زبان انگلیسی

تکرار و تمرین

افعال را در جمله‌های مختلف استفاده کنید. هر چه بیشتر تمرین کنید، سریع‌تر در ذهنتان می‌مانند.

گوش دادن و دیدن

فیلم‌ها، موسیقی‌ها و پادکست‌های انگلیسی گوش کنید. روی جمله‌هایی که در آن‌ها از این افعال استفاده شده، تمرکز کنید. این کار کمک می‌کند افعال را بهتر و طبیعی‌تر یاد بگیرید.

استفاده از نرم‌افزارهای آموزشی

از اپلیکیشن‌های یادگیری مثل Anki و Quizlet استفاده کنید. این نرم‌افزارها به شما کمک می‌کنند افعال را با تمرین‌های مکرر بهتر حفظ کنید.

تمرینات برای یادگیری بهتر افعال

تمرین ۱: افعال گذشته را جایگذاری کنید

Yesterday, I ___ (go) to the park and ___ (see) my friend.
پاسخ: went، saw

تمرین ۲: گذشته افعال را حدس بزنید

Take → ? → ?
Begin → ? → ?
Build → ? → ?
پاسخ: Took – Taken، Began – Begun، Built – Built

تمرین ۳: جمله‌سازی

یک داستان کوتاه بنویسید و سعی کنید از ۱۰ فعل بی قاعده در آن استفاده کنید.

سخن پایانی

در پایان باید گفت؛ یادگیری افعال با قاعده و بی قاعده یکی از مهم‌ترین بخش‌های گرامر زبان انگلیسی است و تأثیر زیادی در صحبت کردن، نوشتن و فهمیدن مطالب دارد. افعال بی‌قاعده چون قانون خاصی ندارند، ممکن است سخت‌تر باشند، اما با روش‌هایی مثل گروه‌بندی، تکرار، تمرین و استفاده در جملات، می‌توانید آن‌ها را راحت‌تر یاد بگیرید. به یاد داشته باشید که یادگیری زبان زمان می‌برد و نیاز به تمرین مداوم دارد. هر روز کمی تمرین کنید و صبور باشید تا به مرور پیشرفت کنید.

سؤالات متداول

۱. چگونه می‌توان افعال بی قاعده را راحت‌تر حفظ کرد؟
یکی از بهترین روش‌ها برای یادگیری افعال بی‌قاعده گروه‌بندی آن‌ها بر اساس شباهت‌های ساختاری است. همچنین، استفاده از فلش‌کارت، جملات نمونه، و تکرار روزانه می‌تواند به بهبود یادگیری کمک کند. دیدن فیلم و گوش دادن به پادکست‌های انگلیسی نیز به تثبیت این افعال در ذهن کمک زیادی می‌کند.

۲. آیا تمامی افعال در زبان انگلیسی یا با قاعده هستند یا بی‌قاعده؟
بله، تمامی افعال در زبان انگلیسی در یکی از این دو گروه قرار می‌گیرند. اکثر افعال با قاعده هستند و طبق یک الگوی مشخص تغییر می‌کنند، اما برخی افعال که به‌طور گسترده در مکالمات و نوشتار استفاده می‌شوند، بی‌قاعده هستند و باید به‌صورت جداگانه حفظ شوند.

۳. آیا افعال بی‌قاعده در تمام زمان‌های انگلیسی بی قاعده باقی می‌مانند؟
خیر، افعال بی‌قاعده تنها در زمان گذشته ساده و اسم مفعول بی‌قاعده هستند. در سایر زمان‌ها، مانند حال ساده، حال استمراری، و آینده، این افعال به همان شکل عادی خود صرف می‌شوند. به همین دلیل، تمرکز اصلی بر یادگیری شکل گذشته و اسم مفعول این افعال است.